KRAKOWIAK: Opowieść o łańcuchu pokoleń

Nakładem Wydawnictwa Czarne ukazała się w tym roku ciekawa książka “Poufne” Mikołaja Grynberga. Autor specjalizujący się w problematyce żydowskiej tym razem również podjął ten temat. “Poufne” to zbiór dwudziestu siedmiu opowiadań, które łączą się w jedną całość. Spaja je los wielopokoleniowej żydowskiej rodziny, ukazany na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci XX wieku.

Na tle losów tej rodziny autor ukazał trudne czasy zeszłego stulecia. Wojny, totalitaryzmy, holokaust – wszystko to widzimy w tle opowiadań o codziennym życiu bohaterów. Pokazane – głównie z perspektywy mężczyzn – koleje losów bywają często tragiczne, czasem smutne, a niekiedy zabawne. Widzimy codzienność – szarą, zwykłą, ale czasem kolorową i ciekawą. Generalnie historia w dziele Grynberga ma smutny wydźwięk.

Książka niesie przesłanie, aby starać się żyć mimo wojen, dyktatur, prześladowań, pogromów. Autor w bardzo ciekawy sposób pokazał złożoność losów polskich Żydów w ostatnim stuleciu. Nie epatował patosem, opisami wydarzeń historycznych. Poza oczywistymi tragediami, takimi jak holokaust, pokazał również innego rodzaju dramaty, jak np. starość czy nagłą śmierć w wypadku.

Książka pokazuje holokaust i lata powojenne oczami dziecka, Dowiadujemy się też, co czuje starzec, którym opiekuje się żona, czy ojciec młodego chłopaka dowiadujący się niespodziewanie o tym, że zostanie dziadkiem. Czytamy mądre, ale i smutne słowa, jak np. że “międzywojnia nie trwają wiecznie”.

Pozytywnym akcentem opowieści jest to, że z jej bohaterów tryska chęć życia. Chcą się bawić, romansować, nie tracą nadziei. I tym optymistycznym akcentem najlepiej zakończyć recenzję tej książki, abyśmy my – tak jak jej bohaterowie – umieli cieszyć się z tego, co mamy. Autorowi należą się duże brawa za ciekawe i nieszablonowe podejście do trudnego tematu losów polskich Żydów.

 

KAMIL K. KRAKOWIAK


Mikołaj Grynberg, “Poufne”, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020.