KRAKOWIAK: O “Królu” Twardocha
Szczepan Twardoch, znany i ceniony pisarz o ugruntowanej pozycji na literackim rynku, w swojej ostatniej powieści przenosi nas w okres dwudziestolecia międzywojennego. „Król” to niezwykle interesujący opis stosunków społecznych panujących w przedwojennej Warszawie. Akcja powieści toczy się w przededniu wojny, głównie w 1937 r., gdzie napięcie relacji między warszawiakami polskiego i żydowskiego pochodzenia jest wyczuwalne.
Książka napisana jest ciekawym językiem, pełno w niej zwrotów używanych w przedwojennym półświatku. Akcja poprowadzona jest wartko, utrzymana w klimacie kryminału retro. Główny bohater to młody żydowski chłopak, z którego perspektywy obserwujemy ówczesną Warszawę. Tłem akcji uczynił zaś autor przedwojenną stolicę. Przenosi nas do wielokulturowej, podzielonej Warszawy z jej złożonością stosunków społecznych i narodowościowych.
Twardoch ukazał niemal cały przekrój społeczny ówczesnej stolicy. Obok sanacyjnych dygnitarzy, są oficerowie, przedsiębiorcy (zwani wówczas przemysłowcami), mieszczanie czy robotnicy. Jest przedstawione zarówno środowisko młodych falangistów Bolesława Piaseckiego, jak i walczących z nimi Żydów. A przede wszystkim doskonale zobrazowany warszawski półświatek.
Opis relacji polsko-żydowskich jest interesujący, nieobciążony stereotypami, co sprawia, że tchnie autentyzmem ówczesnych realiów. Wartym odnotowania epizodem jest również bardzo ciekawy opis warunków panujących w obozie odosobnienia w Berezie Kartuskiej z perspektywy osadzonego w nim więźnia (na przykładzie „Kuma” Kaplicy).
Atutem książki – poza świetnie oddanym klimatem ówczesnej epoki – jest także włączenie do powieści postaci historycznych, jak np. marszałek Śmigły-Rydz czy „Tata Tasiemka” (w powieści występujący jako „Kum” Kaplica), co niewątpliwie podkreśla podłoże historyczne akcji.
Co istotne, książkę czyta się jak doskonale napisany scenariusz, zaś ciekawe zwroty akcji charakterystyczne są dla kina gangsterskiego. Ciekawostką jest fakt, iż prawa do nakręcenia serialu na bazie powieści wykupił już Canal+. Pozostaje więc czekać na ekranizację, oby równie interesującą jak książka.
KAMIL K. KRAKOWIAK
Szczepan Twardoch, „Król”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017.
